عفونت HPV چیست؟
این بیماری یک عفونت ویروسی است که اغلب سبب ایجاد زگیل تناسلی یا مخاطی میشود. بیش از ۱۰۰ نوع ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) کشف شده است که بعضی از آنها باعث ایجاد زگیل شده و بعضی دیگر مسبب انواع مختلفی از سرطان هستند. بعضی از انواع HPV تناسلی میتوانند باعث سرطان دهانه رحم, سرطان مقعد، آلت تناسلی مذکر، حلق (حلق دهانی) با عفونت HPV مرتبط هستند. این عفونتها به طور عمده از راه مقاربت یا تماس پوستی منتقل میشوند. به کمک واکسنها میتوان از ابتلا به سویههایی از HPV که بیشتر احتمال دارد موجب زگیل تناسلی یا سرطان دهانهرحم شوند، پیشگیری کرد.
علائم
زگیلهای تناسلی ضایعاتی پهن، برجستگیهای کوچک گلکلمیشکل یا بیرونزدگیهای ریز خوشهای بروز میکنند. اگرچه زگیلهای تناسلی به ندرت باعث ایجاد درد یا ناراحتی میشوند ولی ممکن است سبب خارش یا درد هنگام لمس کردن شوند.
تست تشخیص HPV
تست اچ پی وی آزمایش غربالگری برای سرطان دهانه رحم است، البته این تست ابتلا به سرطان را مشخص نمیکند، اما وجود ویروس پاپیلوم یعنی عامل سرطان دهانه رحم را در بدن نشان میدهد. گونههای خاصی از اچ پی وی، برای مثال نوع 16 و 18، احتمال ابتلا به سرطان دهانه رحم را افزایش میدهد. اگر پزشک و بیمار از وجود نوع خاص HPV که احتمال ابتلا به سرطان دهانه رحم را افزایش میدهد، اطلاع داشته باشند بهتر میتوانند درباره مراحل بعدی درمان تصمیم گیری کنند. در این شرایط اقدامهایی چون نظارت، آزمایشهای بیشتر یا درمان سلولهای پیش سرطانی یا غیرطبیعی انجام میشود.
کلیات آزمایش
جهت نمونه گیری معمولاً سلولها از دهانه رحم برداشته میشود تا وجود سرطان یا هرگونه ناهنجاری بررسی شود. آزمایش اچ پی وی بر روی همان نمونه گرفته شده برای پاپ اسمیر یا نمونه دومی انجام میشود که از کانال دهانه رحم جمع شده است. دو روش مرسوم برای تشخیص این ویروس پاپ اسمیر و روش مولکولی (PCR)است.
آمادگی برای آزمایش
آزمایش HPV به هیچ آمادگی خاصی نیاز ندارد. با این حال چون تست HPV و آزمایش پاپ اسمیر غالباً همزمان انجام میشود، بهتر است توصیههای زیر را برای دقیقتر ساختن هر دو آزمایش رعایت کرد: خودداری از مقاربت، دوش واژن یا مصرف داروهای واژینال یا ژلها، کرمها یا کف منیکش به مدت دو روز قبل از آزمایش، انجام ندادن آزمایش در دوره قاعدگی. البته آزمایش هنگام عادت ماهانه قابل انجام است، اما خارج از این دوره نمونه سلولی بهتری جمعآوری میشود.
روش انجام آزمایش
آزمایش ترکیبی پاپ اسمیر ـ اچ پی وی در مطب متخصص زنان و زایمان انجام میشود و فقط چند دقیقه طول میکشد. از بیمار خواسته میشود تا لباسها را کاملاً یا از کمر به پایین در بیاورد. بیمار به پشت روی تخت معاینه دراز میکشد، زانوها را خم میکند و پاشنهها را روی تکیهگاههایی به نام رکاب قرار میدهد. متخصص وسیلهای به نام اسپکولوم را به آرامی وارد واژن میکند. اسپکولوم دیوارههای واژن را از هم دور نگه میدارد تا متخصص بتواند به راحتی دهانه رحم را ببیند. بیمار با ورود اسپکولوم ممکن است فشاری را در ناحیه لگن حس کند و گاهی نخستین تماس آن باعث احساس سرما میشود. پزشک نمونه را با برس نرم و وسیله تخت خراش دادن )اسپاتول یا کاردک) از سلولهای دهانه رحم جمعآوری میکند. نمونهبرداری به هیچ وجه دردناک نیست و بیمار گاهی حتی متوجه گرفتن نمونه نمیشود. نتایج آزمایش اچ پی وی به دو صورت مثبت یا منفی بیان میشود.آزمایش HPV مثبت: مثبت بودن آزمایش به معنی وجود نوعی از HPV با خطر بالا است که مرتبط با سرطان دهانه رحم دانسته میشود. البته نتیجه مثبت دلیل ابتلا به سرطان نیست، اما نشانه هشداری است که از احتمال ابتلا به سرطان دهانه رحم در آینده خبر میدهد. پزشک احتمالاً دستور میدهد که آزمایش ظرف یک سال تکرار شود تا مشخص شود که آیا عفونت از بین رفته یا نشانههای سرطان دهانه رحم وجود دارد یا خیر.آزمایش HPV منفی: منفی بودن نتیجه آزمایش به این معنا است که هیچ نوع ویروس اچ پی وی که عامل سرطان دهانه رحم باشد در نمونه وجود نداشته است. پزشک با توجه به نتیجه آزمایش یکی از اقدامات زیر را انجام میدهد: تحت نظر داشتن متداول: اگر سن بیمار بالای 30، نتیجه اچ پی وی منفی و پاپ اسمیر طبیعی باشد، پزشک توصیه میکند که آزمایشها پس از 5 سال تکرار شود. کولپوسکوپی: متخصص زنان و زایمان با ذره بینی مخصوص (کولپوسکوپ) دهانه رحم را با دقت بیشتر معاینه میکند.
در حال حاضر روش های شناسایی مولکولی PCR و dot blot hybridization دو روش مهم تشخیص مولکولی اند.
مزایای روش PCR
توانایی تشخیص عوامل عفونی در مراحل ابتدایی که با روش های دیگر قابل شناسایی نیستند .دارای بیشترین ویژگی، دقت و سرعت پاسخدهی نسبت به سایر روشهای معمول .
توانایی در تعیین تعداد عوامل بیماری زا از جمله CMV و HBV,HCV .
تعیین ژنوتیپ های ویروس ها بخصوص CMV و HBV,HCV .
تعیین مقومت دارویی عوامل عفونی.
یکی دیگر از مزایای مهم این تکنیک، توانایی آن در تعیین کمیت (Quantity) پاتوژنها می باشد که خصوصاً در مورد برخی عوامل ویروسی اهمیت فراوانی دارد. همچنین حساسیت، ویژگی و سرعت این روش در تعیین جنسی، گونه و تحت گونه میکروارگانیسم ها (typing) در موارد زیادی مانند تعیین ژنوتیپ ویروس های HSV و HCV می تواند روند درمان بیماری را کاملا تغییر دهد.
آیا HPV قابل درمان است؟
خود ویروس قابل درمان نیست، اما عفونتهای تناسلی حاصل از آن به کمک سیستم ایمنی بدن برطرف میشود.اگر چه خود ویروس درمان ناپذیر است، اما تغییرات سلولی حاصل از عفونت HPV برای مثال زگیل تناسلی را میتوان درمان کرد. تغییرات سلولی پیش سرطانی ناشی از اچ پی وی یافته شده در تست پاپ اسمیر نیز قابل درمان است. سرطانهای ناحیه تناسلی، مقعد، سر و گردن و دهانه رحم نیز خوشبختانه درمان میشود.
بدون دیدگاه